خداوند در قرآن کریم می فرماید:
وَلَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّکِرٍ
و قطعا قرآن را براى پندآموزى آسان کردهایم پس آیا پند گیرندهاى هست؟
(توضیح اینکه این آیه،در سورهء قمر،چهار مرتبه تکرار شده است:آیات 17 -22-32-40)
پیامبر اکرم(ص) می فرمایند:
من فسّر القرآن برأیه فلیتبوّء مقعده من النّار:کسی که قرآن را با رأی خود تفسیر کند،باید جایگاه خود را در آتش در نظر گیرد.
خداوند متعال در آیهء سی ام سورهء فرقان،از قول رسول اکرم(ص) می فرماید:
یَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا:پروردگارا! قوم من،قرآن را رها کردند...
إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ وَ یُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا کَبِیرًا: (سورهء اسراء آیهء 9)
قطعا این قرآن به [آیینى] که خود پایدارتر است راه مى نماید و به آن مؤمنانى که کارهاى شایسته مى کنند مژده مى دهد که پاداشى بزرگ برایشان خواهد بود
با در نظر گرفتن آیات و روایات به این نتیجه می رسیم که قرآن،کتابی فهمیدنی است و نباید از آن غافل شویم؛امّا باید توجّه کنیم که آن را با رأی و نظر خودمان تفسیر نکنیم و عقاید خودمان را به آن تحمیل نکنیم.
«عقل» با «رأی» تفاوت دارد.عقل،قوّهء تشخیص حق از باطل است؛امّا رأی،خواسته های شخصی و در حقیقت،هوای نفس انسانها می باشد.
درست ترین روش تفسیر قرآن این است که برای تفسیر هر آیه ای با استفاده از عقل و قواعد عقلی،از سایر آیات قرآن و نیز احادیث و روایات صحیح و مستندی که در اختیار داریم،کمک بگیریم.نقش عقل و قواعد عقلی در اینجا خیلی مهم است.هیچ انسان فاقد عقلی نمی تواند این گونه مقایسه ها را انجام دهد و به تفسیر صحیح برسد.
